RPO ponownie walczy o "prawa" więźniów: "kajdanki i więzienna odzież podczas transportów nie mogą być regułą" - szczegóły

 TEMAT: Bezpieczeństwo publiczne.

--------------------------------------------------

RPO ponownie walczy o "prawa" więźniów: "kajdanki i więzienna odzież podczas transportów nie mogą być regułą" - szczegóły

-------------------------------------------------------------------------------------------------
Przeczytaj także:
- Bodnar: "Policja działa na polityczne polecenie." RPO ponownie niszczy wizerunek Policji? - szczegóły

RPO do Służby Więziennej: kajdanki i więzienna odzież podczas transportów nie mogą być regułą

• Więzień nie musi być podczas każdego transportu zakuty w kajdanki i ubrany w odzież więzienną
• RPO występuje w tej sprawie do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej

W Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich badano wnioski osób pozbawionych wolności, które skarżyły się na sposób konwojowania przez funkcjonariuszy Służby Więziennej. Chodzi zwłaszcza o nakładanie na nich obowiązku korzystania w czasie konwojowania z odzieży więziennej oraz nieuzasadnione stosowanie kajdanek.

Ustalono, że administracja więzienna uzasadnia to zaleceniami z pisma zastępcy Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z 17 listopada 2016 do dyrektorów okręgowych SW. Analiza tych zaleceń wykazała, że niektóre z zaleceń budzą zasadnicze wątpliwości co do ich zgodności z przepisami ustawowymi.

Zastępca DG SW zalecił, aby „w przypadku domniemania wystąpienia jakichkolwiek zagrożeń dla bezpieczeństwa konwoju wykorzystywać możliwości wynikające z przepisu art. 111 § 2 k.k.w. (tj. konwojowanie osoby pozbawionej wolności w „umundurowaniu skarbowym")".

Materię korzystania przez osadzonych z własnej odzieży regulują przepisy art. 111 § 2 oraz art. 216a § 1 k.k.w. Stanowią one, że w czasie m.in. transportowania osadzony co do zasady korzysta z własnej odzieży, bielizny i obuwia. Odstępstwa od tej reguły mogą mieć miejsce, gdy rzeczy własne osadzonego są nieodpowiednie ze względu na porę roku lub zniszczone albo jeżeli przemawiają przeciwko temu względy bezpieczeństwa.

Zgodnie z zaleceniem ZDG SW odstępstwo od tej reguły powinno występować  w przypadku „domniemania wystąpienia jakichkolwiek zagrożeń dla bezpieczeństwa konwoju”. Może to być rozumiane jako uprawniające SW do stosowania odzieży skarbowej w każdym konwoju. Niewątpliwie każdy jest obarczony zagrożeniem.

Badanie skarg w BRPO wskazuje na takie właśnie rozumienie zalecenia przez funkcjonariuszy. Taka interpretacja  nie może być jednak zaakceptowana, ponieważ całkowicie odwraca przyjęte w ustawie zasady konwojowania osadzonych w odzieży własnej.

W piśmie ZDG SW sformułowano też zalecenie nakazujące „profilaktyczne stosowanie kajdan w trakcie wykonania każdego konwoju (w razie konieczności odstępstwa od niniejszej reguły, np. ze względu na stan zdrowia, sposób indywidualnego postępowania omawiać podczas prowadzonego instruktażu służby konwojowej, uwzględniając indywidualną specyfikę osadzonego uniemożliwiającą użycie tego środka)”.

Wskazano w nim, że jako regułę należy przyjąć stosowanie kajdan w każdym konwoju, z możliwością zastosowania odstępstw w szczególnych sytuacjach.

Tymczasem sposób stosowania środków przymusu bezpośredniego przez funkcjonariuszy SW określa ustawa o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej. Przepisem art. 13 ust. 1 tej ustawy ustawodawca dopuścił stosowanie prewencyjne środków przymusu bezpośredniego, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1 lit. a, pkt 2-4 i 6 ustawy, nie w reakcji na niepożądane zdarzenie, ale w celu zapobieżenia wystąpieniu takiemu zdarzeniu. W myśl tego przepisu, wymienione w nim środki (m. in. kajdanki) mogą zostać użyte prewencyjnie w celu zapobieżenia ucieczce osoby ujętej, doprowadzanej, zatrzymanej, konwojowanej lub umieszczonej w strzeżonym ośrodku, areszcie w celu wydalenia lub osoby pozbawionej wolności, a także w celu zapobieżenia objawom agresji lub autoagresji tych osób.

Aby środki mogły być zastosowane przez Służbę Więzienną wobec osadzonego konwojowanego musi zatem zachodzić w danym przypadku uzasadnione podejrzenie podjęcia przez konwojowanego próby ucieczki lub zachowań agresywnych.

Przepisy ustawy wskazują, że stosowanie środków przymusu bezpośredniego wobec osób konwojowanych nie może być regułą. Musi być uzasadnione występującym w danym przypadku zagrożeniem i dostosowane indywidualnie do okoliczności danego konwoju.

Sam fakt konwojowania osoby pozbawionej wolności nie jest okolicznością wystarczającą do zastosowania wobec niej środków przymusu bezpośredniego, w przeciwieństwie do tego, co przewidują zalecenia. Środki przymusu bezpośredniego mogą być zastosowane dopiero wówczas, gdy żadne inne środki nie są wystarczające dla realizacji pożądanego celu.

Postępowanie wbrew tym zasadom może powodować, że zastosowanie środków przymusu będzie naruszać prawo.

Wprowadzając klasyfikację więźniów, ustawodawca przesądził natomiast o potrzebie zindywidualizowanego oddziaływania na skazanych. Stosowanie do skazanych odbywających karę w zakładzie karnym typu otwartego rygorów konwojowania takich, jak wobec przebywających w zakładzie typu zamkniętego czy tymczasowo aresztowanych, jest zatem rażąco sprzeczne z zasadą indywidualizacji.

Dlatego Adam Bodnar zwrócił się do gen. Jacka Kitlińskiego, dyrektora generalnego SW o analizę zaleceń ZDG SW z 17 listopada 2016 pod kątem ich zgodności z przepisami ustawy i wyeliminowanie treści z nimi sprzecznych.

 IX.517.1042.2017

Załączniki:

1. Do_DGSW_26.01.2021.pdf

#RPO #RzecznikPrawObywatelskich #AdamBodnar #Bodnar #Areszt #więzienie #ZK #ZakładKarny #SłużbaWięziwenna #dzieci #dziecko #skazany #więzień #prawaczłowieka
-------------------------------------------------------------------------------------------------

Zdjęcie podglądowe:

- Fotografia Ratownicza 112

-------------------------------------------------------------------------------------------------

Źródło informacji:

- https://www.rpo.gov.pl/pl/content/rpo-w-transporcie-kajdanki-wiezienna-odziez-nie-moga-byc-regula

Rzecznik Praw Obywatelskich: Kontrowersyjna interwencja RPO, (Marcin Wiącek) zatroskany o możliwość składania skarg przez więźniów. - szczegóły

 TEMAT: Bezpieczeństwo publiczne.

------------------------------------------------

Rzecznik Praw Obywatelskich: Kontrowersyjna interwencja RPO, (Marcin Wiącek) zatroskany o możliwość składania skarg przez więźniów. - szczegóły

------------------------------------------------------------------------------
Przeczytaj także:
- SŁUPCA: Policjant uniewinniony od zarzutu udost. broni wraca do pracy! Porażka BSWP.  - szczegóły

OISW Poznań 

***

25.08.2022

Prawo więźnia do skarg – gwarancją odpowiedniego traktowania. Marcin Wiącek krytycznie o zmianie prawa

* Resort sprawiedliwości chce usunąć przepis nakładający na dyrektora aresztu lub zakładu karnego obowiązek pouczenia osadzonego wnoszącego skargę o możliwości zaskarżenia sposobu jej załatwienia 

* System składania skarg przez więźniów jest istotnym elementem związanym z ochroną osób pozbawionych wolności przed nieludzkim lub poniżającym traktowaniem i karaniem

* A niektóre skargi, uznane przez Służbę Więzienną za bezzasadne, okazują się uzasadnione po postępowaniu wyjaśniającym w Biurze RPO

* Rzecznik Praw Obywatelskich już wcześniej krytykował ograniczenie prawo skazanych do złożenia i rozpoznania wniosku, skargi czy prośby 

RPO Marcin Wiącek przedstawił ministrowi sprawiedliwości-prokuratorowi generalnemu Zbigniewowi Ziobrze opinię do projektu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie sposobów załatwiania wniosków, skarg i próśb osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych. 

Jest ono konsekwencją ustawy z 22 lipca 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw. 

Opinię  do tej nowelizacji RPO przedstawił MS 24 listopada 2021 r. Wyraził zastrzeżenia m.in. do nowelizacji art. 6 k.k.w. w zakresie praw osób pozbawionych wolności do składania wniosków, skarg i próśb do organów wykonujących orzeczenie. Wskazał, że takie rozwiązania nie mogą być zaakceptowane przez RPO. W bardzo istotny sposób ograniczają bowiem prawo osób skazanych do złożenia i rozpoznania wniosku, skargi i prośby. 

Uzupełniając opinię dotyczącą nowelizacji art. 6 k.k.w., RPO krytycznie odnosi się również do propozycji usunięcia § 9 ustęp 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 13 sierpnia 2003 r. w sprawie sposobów załatwiania wniosków, skarg i próśb osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych. Nakładał on na dyrektora zakładu karnego lub dyrektora aresztu śledczego - jeżeli nie przychylił się do skargi - obowiązek pouczenia wnoszącego skargę o możliwości złożenia skargi na sposób jej załatwienia do właściwego organu.

Na podobny problem RPO wskazywał w piśmie do MS z 24 listopada 2021 r. ws. nowelizacji Kodeksu. Niektóre skargi, uznane przez Służbę Więzienną za bezzasadne, okazują się uzasadnione po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego w Biurze RPO. Zdarzało się też, że organ nadzoru służbowego, po wskazaniu mu przez pracowników Biura RPO określonego problemu, zajmował stanowisko odmienne od wyrażonego przez dyrektora zakładu karnego lub aresztu.

System składania skarg przez więźniów jest bez wątpienia istotnym elementem związanym z ochroną osób pozbawionych wolności przed nieludzkim lub poniżającym traktowaniem i karaniem. Na konieczność zapewnienia efektywnych procedur kontrolnych zwracał uwagę  Europejski Komitet do Spraw Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu (CPT). 

Wskazywał, że możliwość składania skutecznych skarg oraz procedury inspekcyjne są podstawowymi gwarancjami przeciwko złemu traktowaniu w zakładach karnych. Osadzeni powinni mieć otwartą drogę skarżenia się zarówno w ramach systemu penitencjarnego, jak i poza nim, włącznie z możliwością poufnego zwrócenia się do właściwej władzy. Pouczenie o możliwości zaskarżenia decyzji do odpowiedniego organu jest istotnym elementem procedury skargowej i gwarancją, że będą w stanie z niej skorzystać nawet skazani mniej zorientowani w regulacjach prawnych.

Podobnie Europejskie Reguły Więzienne są jednoznaczne co do potrzeby zapewnienia efektywnego systemu składania skarg. Wymagają, aby więźniowie mieli szerokie możliwości składania wniosków i skarg do dyrektora jednostki lub jakiegokolwiek innego kompetentnego organu władzy. Analogiczne rekomendacje zawierają Reguły Nelsona Mandeli. 

Rzecznik liczy, że te uwagi zostaną uwzględnione przez Ministra Sprawiedliwości.

ZAŁĄCZNIK:

- Do_MS_skargi_osadzeni_2.08.2022.pdf

Przeczytaj także powiązane z tematem:

- Zaostrzono Kodeks Karny, rząd i opozycja z sejmu wspólnie uchwalili nowelizację ustawy. Przeciwny zmianom był Senat. Wyższe kary za gwałty, pedofilię i zabójstwa. - LISTA, szczegóły

***

Rzecznik Praw Obywatelskich: RPO (Adam Bodnar) zatroskany o łamanie praw przysługujących więźniom! A do Policji kieruje nieuzasadnione oskarżenie nadużywania kajdanek!

***

25.02.2021

Dzieci nie mogły bawić się ze skazanym ojcem w kąciku zabaw więziennej sali widzeń. Interwencja RPO.

- Odbywający karę więzienia ojciec pięciorga dzieci nie mógł spędzić z nimi czasu w kąciku zabaw w sali widzeń – choć one chciały się z nim bawić

- Powodem był zakaz opuszczania wyznaczonego osadzonemu miejsca w sali widzeń bez zgody Służby Więziennej. Dany funkcjonariusz nie wie bowiem, czy dany skazany gwarantuje poprawne zachowanie podczas widzenia

- Według RPO ograniczanie kontaktu z dzieckiem do czasu spędzonego przy stoliku wydaje się dolegliwe dla osadzonego i krzywdzące dla dziecka

- Rzecznik ma nadzieję na wspólnie wypracowanie rozwiązania, które nie będzie godziło w bezpieczeństwo, a z drugiej strony pozwoli skazanym na efektywniejsze wykorzystanie czasu z dziećmi w trakcie widzenia

- Ufam, że realizacja widzenia skazanych z małymi dziećmi w sposób uniemożliwiający im aktywne spędzenie czasu w kąciku zabaw, będzie odstępstwem, nie zaś obowiązującą regułą – napisała zastępczyni Rzecznika Praw Obywatelskich Hanna Machińska do płk. Grzegorza Fedorowicza, zastępcy Dyrektora Generalnego Służby Więziennej. Powołała się na kolejne skargi do RPO na takie sytuacje.

W Biurze RPO prowadzono postępowanie wyjaśniające w sprawie osadzonego w Zakładzie Karnym w W. Ojciec pięciorga dzieci, z którymi utrzymuje regularny kontakt w ramach widzeń, skarżył się, że nie miał możliwości spędzenia z nimi czasu w kąciku zabaw w sali widzeń, mimo iż wyrażały one chęć wspólnej zabawy.

Po zapoznaniu się z wyjaśnieniami SW Rzecznik nie znalazł podstaw do kwestionowania decyzji dyrektora zakładu karnego o braku zgody na opuszczenie przez osadzonego stolika i udania się z dziećmi do kącika zabaw.

Wątpliwości Rzecznika wzbudził jednak obowiązujący w tym więzieniu zakaz przebywania skazanego w kąciku zabaw wspólnie z dziećmi. Zarządzenie dyrektora więzienia zakazuje osadzonym samowolnego poruszania się po sali widzeń i opuszczania wyznaczonego miejsca - bez zgody funkcjonariusza SW.

Jak wskazuje RPO, Kodeks karny wykonawczy nie stanowi o całkowitym zakazie opuszczania przez osadzonego wyznaczonego mu miejsca przy stoliku. Może on za zgodą przełożonego odejść od stolika. Zależy to od oceny  funkcjonariusza, czy nie zakłóci to widzenia innych osadzonych i nie wpłynie negatywnie na bezpieczeństwo jednostki. Jeżeli w jego ocenie są obiektywne okoliczności, które mogłyby negatywnie wpłynąć na bezpieczeństwo zebranych osób, miałby on obowiązek odmówić realizacji prośby osadzonego.

Dyrektor Okręgowy SW dostrzega problem związany z tym, że funkcjonariusz nadzorujący widzenia nie ma szerokiej wiedzy o wszystkich skazanych w sali widzeń. Dlatego nie jest możliwe, aby mógł on wyrazić zgodę na zabawę skazanego z dzieckiem w kąciku zabaw.

RPO przyznaje, że funkcjonariusz nie musi mieć szczegółowej wiedzy o każdym osadzonym. Powinien jednak mieć informacje o tych osadzonych, którzy prezentują negatywną postawę.

Do podstawowych obowiązków SW należy zapewnienie porządku i bezpieczeństwa w jednostce. Ma jednak ona również obowiązek umożliwienia osadzonym kształtowania społecznie pożądanych postaw. Z psychologicznego punktu widzenia niezwykle istotne jest podtrzymywanie prawidłowej więzi emocjonalnej rodzica z dzieckiem.

- Co prawda musi on liczyć się z  ograniczeniami wynikającymi z uwięzienia, jednakże redukowanie kontaktu z dzieckiem w trakcie widzenia do czasu spędzonego przy stoliku, wydaje się być dolegliwe dla osadzonego i krzywdzące dla dziecka – wskazała Hanna Machińska.

Wyraziła przekonanie, że uwzględniając spostrzeżenia SW, wspólnie uda się jednak znaleźć satysfakcjonujące rozwiązanie.

#RPO #RzecznikPrawObywatelskich #AdamBodnar #Bodnar #Areszt #więzienie #ZK #ZakładKarny #SłużbaWięziwenna #dzieci #dziecko #skazany #więzień #prawaczłowieka #MarcinWiącek

------------------------------------------------------------------------------

Zdjęcie podglądowe:

- Fotografia Ratownicza 112

-------------------------------------------------------------------------------

Źródło informacji:

- https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-wiezniowie-skargi-ms

- https://www.rpo.gov.pl/pl/content/rpo-dzieci-nie-mogly-bawic-sie-ze-skazanym-ojcem-w-wieziennym-kaciku-zabaw?fbclid=IwAR00Qn-OTMX4ziPGMsMQ3gY5kwXtwgYF0I907czYV5bczKTcxx_wdXaV448